Meer Nederlandse gevangenen in Lima dan alleen Joran van der Sloot

Verslaggeefster Sytske Jellema reist voor radioprogramma De Andere Wereld drie weken door Peru. Daar maakt zij voor de IKON onder meer een reportage over een groot mijnbouwproject waar een Amerikaanse multinational de dienst uitmaakt. Ze houdt voor De Buitenlandredactie een dagboek bij over haar belevenissen:

“’s Nachts voelde ik de kakkerlakken over me heen lopen. Ik deelde mijn bed met een andere gevangene, een hele dikke. Ik wikkelde m’n laken helemaal om me heen en rolde zo ver mogelijk naar de rand van het bed om maar geen lichaamscontact te hoeven hebben. Iedereen was zo vies daar.”

Drie kilo coke in knopen van poncho’s

We zitten op de bank van Linda’s appartement met zeezicht in Miraflores, een chique wijk in Lima. Twee jaar geleden kwam ze uit de gevangenis waar ze vast had gezeten vanwege drugssmokkel. Om van haar grote schulden af te zijn besloot ze in zee te gaan met een man, die ze op een feestje had ontmoet.

Een paar weken na die ontmoeting stond ze voor de Peruaanse douane met drie kilogram cocaïne verstopt in de knopen van poncho’s van apacawol. Ondanks haar tamelijk koele houding werd ze gesnapt. Ze had achterdocht gezaaid door haar veel te zware en veel te grote koffer en kreeg zes jaar gevangenisstraf, waarvan ze een derde deel hoefde uit te zitten.

In Lima zitten ruim honderd Nederlandse gevangenen vast, op Joran van der Sloot na allemaal vanwege drugssmokkel. Het aantal Nederlandse gevangenen in Peru stijgt de laatste jaren licht, niet op de laatste plaats omdat Peru het hart is van de cocaproductie in Latijns-Amerika.

Na de vrijlating begint de ellende pas

Het huis van Linda is kaal en onpersoonlijk. Ze vertelt dat ze helemaal niets meer had nadat ze de gevangenis had verlaten. Haar Nederlandse huis en al haar bezittingen, tot aan haar babyfoto’s toe, waren in beslag genomen door deurwaarders. De spullen die ze mee naar Peru had genomen, zag ze evenmin terug – “waarschijnlijk loopt een Peruaanse gevangenisbewaarder nu op mijn pumps”.

Als buitenlandse gedetineerden vrijkomen in Peru, begint de ellende vaak pas echt. Ze zijn alles kwijtgeraakt en moeten van vooraf aan beginnen. Officieel moeten ze het land direct verlaten na hun vrijlating, maar de exit-procedure komt zo traag op gang door de bureaucratische Peruaanse overheid en duurt bovendien zo lang dat het onmogelijk is om die af te wachten zonder werk, huis of geld.

Het land uitvluchten of de illegaliteit in

Een aantal mensen belandt in de prostitutie of opnieuw in de drugs, anderen vluchten illegaal het land uit via Ecuador. Linda besloot de exit-procedure niet eens te starten en in Peru te blijven, ook al betekent dat dat ze alleen maar zwart kan werken en niet op een legale manier naar het buitenland kan reizen. Ze heeft toch niets om naar terug te keren, en bovendien heeft ze inmiddels aardig haar weg gevonden met de taal en het land.

Ik loop naar het enige persoonlijke dat in haar appartement staat. Een plankje met boeken, die ze in de gevangenis las. Er was een levendige boekuitwisseling onder de Nederlandse gevangenen, vooral thrillers zoals van Saskia Noort werden graag gelezen. Het meest populaire boek onder de de gevangenisliteratuur pronkt in het midden van de plank: Drugsbaron in Spijkerbroek van Steve Brown. Als dat niet van zelfspot betuigt…

Lees ook:

Dagboek van Sytske Jellema in Peru: ben ik gringa of compañera?
Het uitzichtloze drama van de Braziliaanse Guarani-Kaiowá
De tip van Jan-Albert Hootsen: Leer ook buiten de grenzen schrijven
De strijd van een Braziliaanse indianenstam om hun ‘museum’ naast het Maracana voetbalstadium te behouden