Zonder smeergeld geen feiten in Venezuela

Corruptie is helaas een onderdeel van de cultuur en zit ongeveer in het DNA van Venezuela. Waar er soms nog een beetje verborgen mee wordt omgegaan, zie ik het ook vaak ongegeneerd en publiek. Het is dusdanig dat je het bijna standaard meetelt in je vooraf gemaakte kostenplaatje, net als fooi in een restaurant. Politieagenten kijken je vaak verbaasd aan als je er zelf niet over begint – je zou je eigenlijk een beetje moeten generen.

Kortom: zonder smeergeld gebeurt er hier niks. Ik kan ondertussen proefondervindelijk mededelen dat een langdurig visa zonder “de corruptietoeslag” onmogelijk te krijgen is, maar wel geregeld kan worden voor ongeveer €100,-. In hoeverre ga je daar als correspondent in mee?

Een op maat gemaakt politie-uniform? Voor veertien euro heb je het
Maar het gaat verder. Een op maat gemaakt politie-uniform met naamplaatjes koop je al voor veertien euro. Ongestoord rondkijken op een plaats delict doe je voor twintig euro en een willekeurige aanhouding afkopen kan vanaf zes euro.

Een kopie van een politierapport krijg je voor 55 euro en je vrijwillig laten opsluiten in een gevangenis voor een paar dagen kost ongeveer drie tientjes. Hou daarbij wel rekening dat het minimumloon in Venezuela momenteel 22 euro per maand is.

[pullquote align=”right”]Ongestoord rondkijken op een plaats delict doe je voor 20 euro.[/pullquote]

Vrijwillige opsluiting
In sommige gevallen is corruptie de sleutel naar waarheidsvinding, hier kwam ik achter bij het schrijven over gevangenissen in Venezuela. Die zitten overvol en de gekste verhalen gaan de ronde. Informatie die naar buiten komt is onvolledig en niet te controleren.

Ik besluit me daarom via via vrijwillig te laten opsluiten in de beruchtste gevangenis van Venezuela. Tocoron: een complex gebouwd voor 900 gevangen, maar momenteel bewoond door 8.000 man. Bewaakt bij de buitenmuren door de overheid en binnen de muren gerund door gevangen zelf, door de harde hand van Niño Guerrero.

Betalen, stempel, doorlopen
De urenlang ogende wachtlijn voor de poort van de gevangenis doemt voor me op als ik kom aanrijden bij Tocoron. De eerste betaling is om voorbij die rij te komen. Een paar minuten later krijg ik officiële stempels en een nummer op mijn arm gestempeld.

Ik sla de wachtlijn over en word afgeleverd bij de poort van de gevangenis waar een bewaker van de Guardia Nacional me snel voorbij de registratiedesk meeneemt tot de poort. Daar betaal ik nogmaals omdat ik smokkelwaar wil meenemen (geld om de rest binnen te betalen en een mobiele telefoon voor opnames en foto’s). Ik kan zonder verdere controle doorlopen.[pullquote align=”right”] Meewerken aan corruptie is een ethisch dilemma. Je kan helaas niet simpel zeggen; “daar doe ik niet aan mee”. [/pullquote]

Vanaf hier zijn bewakers niet meer toegestaan, gevangenen bewaken met mitrailleurs de sluis die me de gevangenis inleidt. Ik beland nu in het domein van Niño Guerrero.

Een ethisch dilemma
Meewerken aan corruptie is een ethisch dilemma. Je kan helaas niet simpel zeggen; “daar doe ik niet aan mee”. Soms kan het niet anders. Dit besef je bijvoorbeeld op het moment dat je een politiebusje ingetrokken wordt voor het zogenaamd niet hebben van een medisch document dat je als buitenlander überhaupt niet kan aanvragen.

Soms kan het anders maar dan weet je wat de gevolgen zijn. Zoals wanneer een kennis van je vermoord is en je weet dat als je niet betaalt er nooit een onderzoek gestart zal worden door de politie. Wat zou jij doen?

Michel’s ervaringen binnen de gevangenismuren lees je hier.