Hongarije in opstand voor persvrijheid

Het rommelt in de mediawereld van Hongarije. TV-zenders gingen uit protest een kwartier op zwart, de belangrijkste kranten plaatsten een blanco voorpagina en honderden mensen gingen de straten van Boedapest om te demonstreren. Het zijn protesten tegen de toenemende druk op de persvrijheid door de regering van het Centraal-Europese land.

Advertentie-inkomsten
De woede is gericht tegen premier Vicor Orban, die onlangs een wetswijziging aankondigde die mediabedrijven meer belasting over hun advertentie-inkomsten laat betalen – met een maximum tot liefst 40%. Volgens critici een bestraffende maatregel met een politiek motief. Ze vrezen dat veel kleinere, commerciële outlets de gevolgen van deze maatregel de kop zal kosten.

De regering van premier Orban wordt al langer bekritiseerd omdat ze de vrijheid van mediabedrijven flink inperkte. Zo werd de licentie van een radiostation van de oppositie opgeheven, en probeerde de overheid zich opzichtig te bemoeien met de berichtgeving van de nationale nieuwsomroep.

Gergo Saling
De vlam sloeg vorige week maandag in de pan met het ontslag van hoofdredacteur Gergo Saling van Origo, de belangrijkste nieuwswebsite van Hongarije. Kort daarvoor had Origo een serie kritische artikelen gepubliceerd over het buitensporige uitgavenpatroon van de Hongaarse regering, met vicepremier János Lázár voorop.

Na zijn plotselinge ontslag zei Saling dat de wil tot zijn opstappen wederzijds was, maar benadrukte hij dat het niet zijn initiatief was geweest. Uit protest nam een groot deel van de politieke redactie van Origo ontslag. Honderden medewerkers, veelal journalisten, liepen daarop een protestmars naar het parlement in Boedapest.

Tegen het einde van 2013 was het spel uit voor Origo – nieuwswebsite 444.hu

De rol van Deutsche Telekom
Voor veel critici is het duidelijk: de regering zit achter het ontslag van Saling. Daarnaast wordt telecomgigant Deutsche Telekom in verband gebracht met het ontslag. De Hongaarse regering heeft sterke banden met Deutsche Telekom – wat als grootaandeelhouder van T-Mobile eigenaar is van Origo. Afgelopen februari verstevigde Deutsche Telekom haar positie in Hongarije door een miljardendeal te sluiten met de Hongaarse overheid.

Nieuwswebsite 444.hu openbaarde in een speciaal Engelstalig verhaal de banden tussen Deutsche Telekom en vicepremier János Lázár. Volgens de schrijvers zou in 2013 Deutsche Telekom hebben afgesproken om in ruil voor het behouden van bepaalde mobiele telefoonfrequenties erop toe te zien dat Origo niet langer kritisch berichtte over de regering: “Tegen het einde van 2013 was het spel uit voor Origo.” Hiermee zien zij de politieke redenen voor het ontslag van hoofdredacteur Saling geleverd.

Protest
De gebeurtenissen van de afgelopen dagen maken veel los in Hongarije. De protesten van de afgelopen week waren opmerkelijk te noemen; nooit eerder werd op deze manier een signaal aan de politiek afgegeven. Daarnaast deden ook commerciële media mee die bekend staan als pro-regering. Ook zij gingen tijdelijk op zwart. Of het zin heeft moet nog blijken, voor alsnog zet de Hongaarse regering de wetswijziging door.