Als vrouw je mannetje staan in de Braziliaanse sportjournalistiek

Voetbal zit bij de Brazilianen in het bloed. Het fanatisme stroomt werkelijk bij iedereen door de aderen. Dat blijkt wel uit het feit dat niet alleen de jongens, maar ook de meisjes er volledig in op gaan en hun voetbalkleuren met trots dragen. Ook de meiden spelen op jonge leeftijd mee op het strand of op het pleintje in de wijk en dingen zelfs volwaardig mee in de sportjournalistiek.

Dit is terug te zien in de bezetting op sportredacties. De man-vrouwverhouding ligt er rond de 50-50. Een schril contrast met Nederland, waar sportredacties over het algemeen worden gedomineerd door mannen. Het percentage vrouwen op een sportredactie ligt bij ons zelden hoger dan 20%.

Het begint met passie voor de sport
De oorzaak lijkt te liggen in de sportcultuur, die er van jongs af aan al goed in zit. “Ik heb mijn hele leven aan verschillende sporten gedaan, van basketbal tot voetbal, tennis, judo en zwemmen. Maar belangrijker nog; mijn vader nam me altijd mee naar Maracanã [thuisbasis van de vier grootste voetbalclubs van Rio de Janeiro]”, vertelt Glenda Kozlowski (39). Ze is viervoudig wereldkampioen bodyboarden en sinds 1996 co-host van één van de belangrijkste sportprogramma’s op de Braziliaanse televisie: Esporte Espectacular.

“Daardoor heb je voor je aan je journalistieke carrière begint al een heleboel basiskennis. Die sportbeleving is van cruciaal belang in de sportjournalistiek hier. Mensen die sportjournalist willen worden, zijn al van jongs af aan bloedfanatiek bezig met sport en kennen het spel. Zo is het bijvoorbeeld veel moeilijker om vanaf nul te beginnen in de voetbalsport met al haar regels, clubgeschiedenis en spelers. “

Eerst je sporen verdienen
Toen ze in 1992 als sportverslaggever begon, was ze één van de weinige vrouwen in het vak. “Het was heel vreemd. Ik stond vaak als enige vrouw tussen allemaal mannen naar trainingen en wedstrijden te kijken. Zodra ik na afloop de spelers mocht interviewen, moest ik ook gewoon mee de mannenkleedkamer in.” Dat is nu wel anders. Al is het alleen maar om het feit dat de man-vrouwverdeling sinds de jaren ‘90 in Brazilië eerlijker is geworden en interviews daarom niet meer in de kleedkamers worden gehouden.

“Maar vrouwen moeten in het begin nog altijd bewijzen dat ze hun plek echt verdienen. Als je net komt kijken, wordt er namelijk nog vaak gedacht dat je als vrouw toch geen bal van voetbal snapt. Als je een fout maakt, zal het wel komen omdat je een vrouw bent, dus de druk is hoog. Maar als je eenmaal door dat ‘Machismo’ heen hebt geprikt, hoor je er ook als vrouw helemaal bij. Tegenwoordig verslaan mannen en vrouwen allebei populaire – en mannelijke – sporten zoals de Formule 1, rugby en de Olympische Spelen en natuurlijk het aankomende WK voetbal.”

Kwaliteit boven looks
Maar laten we eerlijk zijn; in een land waar ronde bilpartijen en een goede voorgevel nog altijd een must zijn, maak je als verslaggeefster ook meer kans als je er goed uitziet. “Natuurlijk heb je dan een streepje voor, omdat (Braziliaanse) mannen nu eenmaal graag naar mooie vrouwen kijken. Maar als je vervolgens niet mee kan praten over voetbal, zetten ze je ook zo weer bij het grofvuil. Mensen die niet weten waar ze het over hebben, kunnen het in de Braziliaanse sportjournalistiek wel vergeten, mannen én vrouwen. En dat is natuurlijk alleen maar goed, want dan gaat het uiteindelijk altijd weer over de inhoud.”

Deze productie is gemaakt in het kader van het journalistieke trainingsprogramma van Lokaalmondiaal: Beyond Your World