Cameraman in Turkije: werken als kameleon

“Er staan vijftig camera’s op een rijtje. Ik stond redelijk achteraan, we waren eigenlijk wat te laat. Ik had vooraan moeten staan, maar toen Ibrahim Tatlises begon te huilen was ik erg blij met mijn plek, ik stond recht voor hem. Dat shot is ook uitgezonden. Ik ben me er zelf niet van bewust, maar mensen zeggen altijd dat ik eruit zie als een kameleon als ik aan het werk ben, mijn ogen houden alles in de gaten.”

Dit zijn de woorden van Hasan Dönmez, cameraman bij één van de grootste nieuwskanalen in Turkije, Habertürk. Hij begon zijn carrière vanwege een vriend, die hem al vroeg kennis liet maken met fotografie en film. Na zijn diploma-uitreiking besloot hij dan ook geen vakantie te houden, maar begon hij gelijk als assistent. Hij groeide door tot cameraman en besloot zich te gaan focussen op de nieuwssector, waar zijn hart ligt. Ik vroeg hem naar vijf do’s en don’ts met betrekking tot zijn functie als cameraman.

D’os
Voordat Hasan begint met het filmen van het nieuwsitem krijgt hij samen met de reporter een bulletin van het kantoor. Hij zorgt dat hij dit zorgvuldig doorleest zodat hij weet hoe hij zich moet voorbereiden op het item. Deze voorbereiding duurt niet lang en bestaat uit het selecteren van de juiste plek voor de camera en het selecteren van de juiste technische instellingen. Hierbij is het kiezen van de juiste plek belangrijker dan de technische details omdat die in de montage nog bijgewerkt kunnen worden.

Daarnaast is het erg belangrijk dat je let op je veiligheid binnen de plek waar je filmt. “Veel collega’s en vrienden heb ik gewond zien raken doordat ze niet goed uitkeken binnen een demonstratie…”, vertelt Hasan. Blijf om je heen kijken en je anticiperen op wat er gaat gebeuren.

Het bijkomende voordeel hiervan is dat je belangrijke momenten in de verslaggeving daardoor op op tijd kunt filmen, zoals bijvoorbeeld het moment in Diyarbakir dat Ibrahim begon te huilen.

Wat daarnaast één van Hasan’s gouden regels is om vooral tijdens het ontdekken van de camera veel fouten te maken. Hij leerde zijn werk zonder opleiding en haalde zijn ervaringen uit heel veel spelen met de instellingen en door samen te werken met anderen. Tijdens een verslaggeving kijkt hij nog steeds hoe collega’s met technische problemen dit oplossen.

Don’ts
Twee fouten die hij maakte in het begin van zijn carrière staan daarom ook hoog op zijn don’ts-lijst. Als assistent was hij vergeten extra batterijen mee te nemen. Toen Hasan erachter kwam brak het zweet hem uit, maar dat was nog niets in vergelijking met zijn grootste blunder zegt hij.

Tijdens een opname achter het glas kon je mijn reflectie zien dus moest ik uit het beeld lopen en alleen de camera laten staan. Ik dacht dat ik op het opnameknopje had geduwd, maar dit bleek achteraf niet zo te zijn. Gelukkig konden we het later oplossen door opnieuw te filmen. Ik heb hier mazzel mee gehad, bij anderen loopt dit slechter af.

Wat hij verder adviseert is om binnen de Turkse werkvloer respect te houden naar de mensen die boven je staan en je te houden aan de hiërarchie die er heerst. Het gaat er binnen het bedrijf naast je kwaliteit ook om je instelling. Hiernaast blijft hij bij reportages zo objectief mogelijk. Hij zorgt ervoor dat hij alles filmt zodat de montage alle vrijheid heeft binnen het nieuwsitem, ook al draagt het item vaak een andere mening uit dan die van hem. Hij legt mij uit dat hij hierdoor veel leert als cameraman, want hoe zorg je ervoor dat je iets waar jij het niet mee eens bent toch goed in beeld brengt?

Als laatste advies begint Hasan over flexibiliteit met werktijden. Binnen het nieuws werken ze in teams die elkaar afwisselen, maar soms worden ze toch opgeroepen, zoals tijdens de Gezi-protesten. Op zulke momenten maak je lange dagen. Hij is dan ook blij dat hij na een paar weken werken in het binnenland weer thuis is in Istanbul. “Als je reportages maakt op locaties waar je veel voor moet reizen werk je drie keer zo hard, dus ik vind het niet erg om weer terug te zijn. Maar ik zou het ondernemen en de actie voor geen goud willen missen.”