Rhodes moet vallen? Misschien is het tijd voor ‘Mugabe must fall’
Terwijl heel Zuid-Afrika (terecht) discussieert over de mogelijke verwijdering van oude koloniale standbeelden, leken opvallend weinig Zuid-Afrikanen zich druk te maken over het bezoek van de Zimbabwaanse leider Robert Mugabe afgelopen week aan hun land.
Even voor de duidelijkheid: Mugabe heeft een genocide op de Ndebele in de jaren tachtig op zijn geweten, hij was verantwoordelijk voor de economische ruïnering van zijn land en voor de gewelddadige onteigening van bijna alle blanke boerderijen in Zimbabwe, hij zorgde voor honderden doden als gevolg van verkiezingsgeweld en stimuleerde met zijn misdadige regime de vlucht van een paar miljoen Zimbabwanen naar het buitenland.
Ik kan me voorstellen dat Zuid-Afrikanen standbeelden weg willen hebben van allerlei vroegere koloniale figuren met bloed aan hun handen. Maar de eervolle verwelkoming van een brute dictator uit een buurland in puin op hetzelfde moment wringt toch.
[pullquote align=”right”]Ik kan me voorstellen dat Zuid-Afrikanen standbeelden van koloniale figuren weg willen hebben, maar de eervolle verwelkoming van een brute dictator op hetzelfde moment wringt.[/pullquote]
De Zimbabwaanse economie stort weer in
Zeker omdat het juist de laatste tijd opnieuw niet best gaat in Zimbabwe. Ik was er vorige maand. De economie stort weer in, van politieke vrijheid is geen sprake en nog altijd sluizen leiders van regeringspartij Zanu-PF op onvoorstelbare schaal geld weg uit de economie.
Nu is dit niet alleen Zuid-Afrika kwalijk te nemen. Ook de Europese Unie besloot de ontwikkelingshulp aan Zimbabwe dit jaar weer te starten, omdat het volgens een EU de laatste tijd zo lekker democratisch wordt in het land. Volstrekte nonsens natuurlijk.
Mugabe mocht met zijn Zimbabwe bovendien recent het leiderschap van zowel de Afrikaanse Unie als het economische samenwerkingsverband van zuidelijk Afrika SADC op zich nemen.
[pullquote align=”right”]Praktisch iedereen heeft boter op zijn hoofd[/pullquote]
Praktisch iedereen heeft dus boter op zijn hoofd. Want China en Rusland doen altijd al graag zaken met Mugabe. Alleen de Verenigde Staten lijkt zijn poot nog wat stijf te houden.
Land in toenemende staat van chaos
Mijn ontmoetingen in Zimbabwe moesten vorige maand veelal in het donker en in het geheim plaatsvinden, zeker als het gesprek over politiek ging. Weinig mensen durfden on record te gaan.
Het beeld dat uit die gesprekken naar voren kwam, is een land van chaos. De 91-jarige Mugabe staat nog altijd, zoals al 35 jaar, officieel aan het roer. Maar de zwakke gezondheid van hem en zijn vrouw Grace maken dat hij maar weinig in het land is.
Zimbabwe wordt ondertussen de facto bestuurd door vice-president Emmerson Mnangagwa, die de illustere bijnaam ‘de krokodil’ draagt. Een ongekend impopulaire figuur in het land.
Het resultaat is dat niemand weet waar hij aan toe is. Mugabe zegt het één, Mnangagwa doet het ander. Bovendien probeert iedereen binnen regeringspartij Zanu-PF zich in een gunstige positie te manoeuvreren voor de dag waarop Mugabe sterft.
Vrouw Grace Mugabe probeert, ondanks haar kwakkelende gezondheid, aan invloed te winnen, bang als zij is dat zij gevaar loopt als haar man sterft. Ze heeft nogal wat interne vijanden. De oude garde binnen de partij voert ondertussen strijd met een nieuwe, ambitieuze generatie.
[pullquote align=”right”]De oppositie is ondertussen gefragmenteerd en kan geen vuist meer maken[/pullquote]
De voormalige tweede vrouw van Zanu-PF, Joyce Mujuru, werd eind vorig jaar op een zijspoor gezet. Omdat zij te populair werd. Ze vormde een bedreiging. Mugabe beschuldigde haar daarom van het beramen van een aanslag op zijn leven. Met behulp van heksen uit Nigeria, luidde de officiële verklaring.
De oppositie is ondertussen gefragmenteerd en kan geen vuist meer maken.
De wereld kijkt onverschillig toe
Het leidt ertoe dat de machthebbers in Zimbabwe al tijden alleen nog met hun eigen belang bezig zijn. Niemand lijkt zich nog te bekommeren om het besturen van het land en het redden van de economie. Het risico op een hernieuwde economische crash ligt op de loer.
Zimbabwe gaat een zware tijd tegemoet zolang Mugabe blijft leven. Niet omdat Mugabe zelf nog zo’n groot gevaar is, maar omdat de mensen om hem heen zodanig geobsedeerd met zijn toekomstige dood dat het heden hen niets interesseert.
En de wereld kijkt toe. Inclusief Zuid-Afrika. Zuid-Afrika fêteert Mugabe zelfs, nodigt hem uit op bezoek, rolt de rode loper uit, prijst hem zelfs.
[pullquote align=”right”]Wanneer zet Zuid-Afrika zich eens in voor een al veel te lang vertraagd project: Mugabe must fall?[/pullquote]
‘Rhodes must fall’ was de slogan die ervoor zorgde dat een beeld van de vroegere blanke koloniaal Cecil Rhodes van het terrein van de Universiteit van Kaapstad werd verwijderd afgelopen week.
De vraag lijkt mij nu: wanneer zet Zuid-Afrika, in samenwerking met de EU, zich eindelijk eens in voor dat andere, al veel te lang vertraagde project: Mugabe must fall?
