Rena Netjes zelfs binnen Europa niet veilig

Hoewel ze enkel in Egypte is veroordeeld, voelt Rena Netjes zich nergens meer veilig. Via Interpol kan namelijk een zogenaamde ‘Red Notice’ worden uitgestuurd, waardoor alle 190 deelnemende landen op de hoogte zijn dat Netjes gezocht wordt. Ook binnen thuishaven Europa, zoals in Italië en Polen, zijn er uitleveringsverdragen met Egypte. Of zo’n Red Notice nu wordt uitgestuurd vanuit het Arabische land, is niet bekend. “Nu moet ik gaan uitzoeken waar ik heen kan, maar momenteel durf ik niet eens naar België”, aldus Netjes.

Deels controleert Interpol deze ‘alerts’, maar het is mogelijk om deze controle te omzeilen. Landen, in dit geval Egypte, hebben dus de macht om ook onterecht veroordeelden in een kwaad daglicht te zetten in de rest van de wereld, tot aan arrestatie en uitlevering toe. Dat gebeurde twee jaar geleden, toen 43 leden, waaronder veertien Amerikanen en een Duitser, van een nonprofit organisatie werden veroordeeld tot vijf jaar cel, omdat zij buitenlandse subsidie kregen en werkten zonder vergunning. Tijdens deze veroordeling waren de leden het land uit, maar een dergelijk Red Notice blijft, waardoor zij alsnog opgepakt kunnen worden.

Fair Trials
De Britse nonprofit organisatie Fair Trials International houdt dit probleem sinds een paar jaar in de gaten en spoort aan tot verandering. Zo stuurden ze eerder deze week een brief naar Interpol met de vraag om op Red Notices vanuit Egypte te controleren wat betreft Rena Netjes, die daar als terrorist wordt bestempeld, net als een aantal andere journalisten van Al Jazeera. Dit naar aanleiding van een tweet van Europarlementariër Judith Sargentini. [pullquote align=”right”]Volgens Fair Trials zijn er meer mensen die op deze manier worden opgejaagd. Niet alleen door Egypte, maar ook door Rusland, China en Venezuela[/pullquote] Fair Trials grijpt in op zo’n moment, maar ziet het liefst een strengere controle van het systeem en bestraffing van misbruik ervan, aldus directeur Jago Russell. “De EU moet eerlijke rechtsprocessen meer stimuleren en landen als Egypte geen gebruik laten maken van instanties als Interpol. Een goed systeem hiervoor lijkt helaas nog ver weg.” Naast Netjes en de NGO-leden zijn er volgens Fair Trials namelijk meer mensen die op deze manier worden opgejaagd. Niet alleen door Egypte, maar ook door Rusland, China en Venezuela.

Kleine schakel
Minister Timmermans zegt de zaak hoog op te nemen en heeft als reactie op de veroordeling van Netjes de Egyptische ambassadeur ontboden, net als dat een aantal andere landen dat hebben gedaan. In de Europese Raad is veel steun om ongenoegen te uiten richting Egypte over de veroordeling. Rena Netjes: “Dat is geweldig, maar ik vraag me af of er verder wat gebeurt. De Nederlandse regering kan weinig, ik ben ook maar een kleine schakel in een groot politiek spel.” Zelf zegt Netjes niet te willen rusten voordat er een signaal wordt afgegeven. [pullquote align=”right”]In de Europese Raad is veel steun om ongenoegen te uiten richting Egypte over de veroordeling[/pullquote] Voor haarzelf, maar zeker ook voor haar collega journalisten, die niet Egypte konden ontvluchten. De Australische Al Jazeera journalist Peter Greste heeft een zevenjarige celstraf voor de boeg in een ‘vieze, onmenselijke Egyptische cel’. Netjes ervoer dit zelf vorig jaar toen zij een nacht in de gevangenis doorbracht. “Toen werd ik opgepakt omdat ik anti-Morsi zou zijn, nu omdat ik pro zou zijn. Het maakt ze niks uit, de politie verzint wel iets om je te dwarsbomen. Zo had ik, toen ik vorig jaar werd opgepakt, een smsje op mijn telefoon dat er een anti-Morsi demonstratie aan zat te komen. Het was een inkomend en niet uitgaand smsje, maar toch beschuldigde ze me van opruien. Het is ook simpelweg dommigheid, de Egyptische politiemacht is verblind door het geloof in hun eigen gelijk. En iedereen wordt daardoor beïnvloed. Nu noemt een Egyptische talkshow host de Al Jazeera journalisten, waar zij mij onder scharen, leden van ISIS. Gekker wordt het niet.”

Het tweede Noord-Korea
Sinds president Abdel-Fattah al-Sisi aan de macht is, stijgt het gebruik van openlijk geweld snel, volgens Netjes. “Daar zit de politiemacht achter, niet Sisi zelf. De veiligheidsdiensten hebben de meeste macht in Egypte, zij bepalen wat er gebeurt en dat is niet mis. Het is vooral leedvermaak, want de meeste mensen worden om niks opgepakt.” Zo lekte dit filmpje uit vorig jaar, waarop te zien is hoe een meisje zich uit moet kleden voor het vermaak van de agenten. “Dit gebeurt nog steeds en erger. Sisi’s populariteit is inmiddels gedaald, maar toch gelooft de bevolking hem en de veiligheidsdiensten. Egyptenaren wordt voorgehouden dat het Westen het Moslimbroederschap steunt, dus zijn wij de boeman. Onze veroordeling diende als zelf gecreëerd bewijs tegenover de bevolking. Het land is hard op weg om een tweede Noord-Korea te worden. Ik kan niet meer terug naar Egypte, maar ik zou het ook niet willen.”

Lees hier ook het interview met Rena Netjes dat Joost Scheffers eerder met haar had.