Een zogeheten 'verwijderingscentrum' aan de Turkse grens. Foto Tan Tunali
|

Embedded aan de Turkse grens

Afgelopen week nodigde het Turkse directoraat-generaal voor Pers en Informatie een aantal buitenlandse journalisten uit voor een tweedaagse reis naar de grensstad Edirne. Het doel van de reis was de buitenlandse pers te informeren over “illegale migratie en de strijd daartegen.”

Nadat Turkije drie maanden geleden een akkoord sloot met de EU over de terugkeer van migranten in ruil voor visaliberalisatie wilde men even laten zien hoe serieus Turkije de grens met de EU bewaakte. Dat was zonneklaar, leek me.

Verbazing
Met verbazing zag ik dan ook dat mijn Duitse ZDF-collega’s met een heuse cameraploeg vanuit Istanbul naar de Turks-Bulgaarse grens vertrokken. Intuïtief vroeg ik ze of ze niet dachten dat ze een overdreven zonnig plaatje voorgeschoteld zouden krijgen in het volgepakte programma.

“Ja, maar we kunnen nu wel op plekken komen, waar we anders niet kunnen komen,” antwoordde de verslaggeefster mompelend. Ziehier de kern van de discussie rondom embedded journalistiek. Waar ligt de balans in deze discussie?

Antenne
Ik zag de reis vooral als een goede gelegenheid om als nieuwkomer wat collega’s te ontmoeten en als een gratis mogelijkheid om de metropolitische chaos even te ontvluchten. Natuurlijk zou ik mijn ogen en oren open houden op zoek naar een goed verhaal, maar al te hoge verwachtingen had ik niet. Het was leuk om te merken dat de antenne van de beginneling in dit geval scherper was afgesteld dan die van de ervaren journalist.

Allervriendelijkste politieofficieren lieten ons bij aankomst grafieken met steeds verder teruglopende migratiecijfers zien. Continu voorgegaan door een politie-escorte zagen we inderdaad flink wat plekken waar je anders moeilijk kunt komen. De streng bewaakte Griekse grensovergang bijvoorbeeld, waar we in een prieeltje brunchten met bobo’s. Of de zogenoemde buitenposten van waaruit de grenspolitie de eerste kilometers tot de grens bewaakt. Toen het hoofd van de grenspolitie Mustafa Secilmis ons in gebroken Engels vertelde dat “Turkije heel erg zijn best doet” kwam de aap definitief uit de mouw. Een ongemakkelijk gegrinnik volgde.

Mooi weer
Dat er veel mooi weer gespeeld werd bleek eens te meer toen we een zogeheten “verwijderingscentrum” bezochten. Hier kwamen migranten terecht die tussen wal en schip waren beland. De “verwijdering” laat maximaal 90 dagen op zich wachten. Het centrum was onlangs gerenoveerd en de was- en recreatieruimte zagen er inderdaad net zo spik en span uit als op de gelikte powerpoint presentatie. Alleen was er geen vluchteling te bekennen.

[pullquote align=”right”]Collega’s staan gedesillusioneerd een sigaretje te roken[/pullquote]Toen de vluchtelingen al vredestekens makend voor de ramen verschenen ontstond er een hele ongemakkelijke situatie. “We want our freedom,” riep er een. De wegen naar de ramen waren echter zorgvuldig afgeschermd door breedgeschouderde dienders en het was niet mogelijk met de vluchtelingen te praten. De ZDF-collega’s stonden intussen gedesillusioneerd een sigaretje te roken. Ze vertelden me dat ze de toezegging hadden gekregen dat ze overal konden filmen en met iedereen konden praten, maar dat bleken nu loze beloftes.

Interne contradictie
De reis toonde perfect aan dat embedded journalistiek een contradictio in terminis is. Lance Armstrong die zijn eigen dopingcontroles betaalt. En Mart Smeets die het allemaal geweldig vindt. Dat laken en pak. Deze interne contradictie wil niet zeggen dat je deelname per se moet uitsluiten. Iedere ervaring is leerzaam, zo lang je maar niet naïef denkt dat een goed gebalanceerd verhaal te kunnen maken. Je kan wel bij toeval een goed verhaal tegenkomen, zo bleek.

[pullquote align=”right”]Embedded journalistiek is een contradictio in terminis. Lance Armstrong die zijn eigen dopingcontroles betaalt. En Mart Smeets die het allemaal geweldig vindt.[/pullquote]Ik raakte in gesprek met een politiecommissaris die tot drie maanden geleden als regionale hoofdcommissaris van de afdeling georganiseerde misdaad werkte. Net als zijn tachtig collega’s in andere districten werd hij naar aanleiding van de machtsstrijd tussen de Gülen-beweging en de AKP gedwongen overgeplaatst. De georganiseerde misdaad is de lachende derde. Zo’n ontmoeting is mooi meegenomen, maar als journalisten moeten we nooit vergeten dat Lance Armstrong niet zijn eigen dopingcontroles kan betalen.

Vergelijkbare berichten