‘Ik durf geen ‘nee’ te gaan stemmen, want ik wil geen ruzie’

CAIRO – In Egypte wordt via een referendum gestemd over een nieuwe grondwet: de derde in drie jaar tijd. De uitslag staat al vast. Het wordt een ‘ja’, maar daar zijn veel burgers – vooral Moslimbroeders, maar ook de revolutionairen van het eerste uur – het niet mee eens.

De stad hangt al weken vol met posters die oproepen ‘ja’ te stemmen, ook pal naast stembureaus. ‘Nee’ posters zijn niet te vinden. De afgelopen weken zijn er mensen gearresteerd voor het verspreiden van flyers en posters die ‘nee’ promoten. Ook in de nationale media is vrijwel niets anders dan propaganda voor een ‘ja’ stem te zien en horen.

De verwachting is dat de opkomst laag zal zijn. Veel mensen gaan niet stemmen omdat ze denken dat het toch niet uitmaakt en er met de resultaten geknoeid zal worden of omdat ze simpelweg niet begrijpen wat er precies in de grondwet staat. ‘Mijn stem telt toch niet’ en ‘ik ga niet stemmen over iets dat ik niet begrijp’ zijn veelgehoorde argumenten.

‘Ik durf geen ‘nee’ te gaan stemmen’, laat een medewerker van een supermarkt om de hoek van een stemlokaal weten. ‘Ik wil geen ruzie. En dus ga ik maar niet’, legt de 40-jarige Ali uit. Twee opgeschoten jongens, Mohammed en Mohammed, die elkaar op de foto zetten voor revolutionaire graffiti even verderop in de straat, gaan ook niet. ‘Wij waren drie jaar geleden iedere dag op Tahrir, en kijk hoe het land er voor staat, het heeft helemaal niks uitgehaald. Dit keer gaan we niet meer, van het leger winnen we toch niet.’

Misleid
Aanwezigen bij de stembureaus kiezen vrijwel zonder uitzondering ‘ja’. ‘We stemmen ‘ja’ voor stabiliteit, voor vooruitgang. Het land heeft drie jaar stilgestaan’, legt een groep luidruchtige vrouwen die in de rij staan om hun stem uit te brengen uit.

‘De grondwet is voor iedereen’, vinden ze, ‘ook voor de Moslimbroeders. Dat zijn geen vervelende mensen, ze zijn alleen misleid. Ze hebben geprobeerd ons land in de afgrond te storten, en nu moeten we terug het juiste pad op. Onder leiding van het leger en hopelijk Sisi lukt dat.’

Drie vrouwen die bij een stembureau in downtown Cairo in de rij staan willen niet zeggen wat ze gaan stemmen. ‘Dat houden we liever voor onszelf. De situatie is momenteel niet zo goed voor ons.’

Terroristische organisatie
De Moslimbroederschap staat sinds eind vorig jaar officieel aangemerkt als terroristische organisatie. Op lidmaatschap staat vijf jaar gevangenisstraf en wie een demonstratie voor Moslimbroeders (of tegen de coup) organiseert kan zelfs de doodstraf krijgen.

Demonstreren is in Egypte sinds kort overigens überhaupt verboden, tenzij drie dagen van tevoren toestemming is aangevraagd bij de politie. ‘Het is nu erger dan het onder Mubarak ooit was. In plaats van meer heeft onze revolutie ons juist minder vrijheid gebracht’, weet Ahmed Abdelfattah (27), die een kopje koffie drinkt op het Tahrir-plein.

Een uitgebreidere versie van dit artikel is te lezen op TPO-magazine.