Een echte, ouderwetse filibuster in Texas

Met de historische beslissingen die het Amerikaanse Hooggerechtshof deze week nam, in positieve zin (over het homohuwelijk) en in minder positieve zin (over de Voting Rights Act), is een opmerkelijk verhaal uit Texas amper onder de aandacht geweest. Wendy Davis, een Democratische staatssenator in het conservatieve Texas, bleef dertien uur lang aan het woord om te voorkomen dat een wet zou worden aangenomen die het extreem moeilijk zou maken voor vrouwen in de staat om een abortus te krijgen. Een ouderwetse filibuster.

De filibuster die in de Senaat in Washington wordt gebruikt is al lang niet meer ’the real deal’ (met uitzondering van een van Rand Paul eerder dit jaar over drones). Senatoren hoeven alleen maar te dreigen met een filibuster, en het hele proces komt stil te staan. Maar Davis stond dertien uur op haar benen, dronk niet, at niet, om te voorkomen dat het leeuwendeel van de klinieken die abortussen verrichten in Texas gesloten zou worden.

Het wetsvoorstel
Het wetsvoorstel verbiedt abortussen na twintig weken. De rest ervan lijkt op het eerste gezicht wellicht onschuldig: klinieken worden verplicht een arts in dienst te hebben die ook mensen mag laten opnemen in een ziekenhuis binnen een straal van zo’n 45 kilometer. Dit is echter in een gigantische staat als Texas, met grote stukken niemandsland, lastiger dan het lijkt. Daarnaast moeten de klinieken zo zijn uitgerust dat ze kunnen worden geklassificeerd als een ‘ambulatory surgical center’.

Het praktische gevolg van deze eisen is dat slechts vijf van de 42 abortusklinieken, in een staat met 26 miljoen inwoners, open zou kunnen blijven. Veel vrouwen zouden honderden kilometers naar een andere staat moeten rijden voor een medische ingreep die gewoon legaal is. Bij The Daily Beast hebben ze deze gevolgen gevat in een mooi interactief kaartje.

Davis stond dus dertien uur op haar benen. In de Senaat in Washington mag je praten tot je een ons weegt (zolang je maar niet gaat zitten, eet, of drinkt) , maar een van de restricties in Texas is dat de andere senatoren een ‘point of order’ mogen maken als degene die filibustert zich in hun ogen niet bij het onderwerp houdt waar de filibuster over gaat. Nadat er drie keer een dergelijk bezwaar wordt gemaakt kan de filibuster worden afgekapt en dit is precies wat er gebeurde, vlak voor middernacht, toen de sessie van de senaat afliep.

Mission accomplished, for now
De Republikeinen wilden nog snel stemmen, maar de toeschouwers en steunbetuigers van Davis die op de publieke tribune zaten besloten zich te roeren. Ze maakten zoveel lawaai dat er pas enkele minuten na middernacht kon worden gestemd, waardoor de stemming niet telde en het wetsvoorstel niet is aangenomen. Een 72-jarige vrouw die van zich liet horen op de publieke tribune werd nog op hardhandige wijze gearresteerd en in handboeien afgevoerd.

Ondanks alles lijkt het er op dat de overwinning van Davis van korte duur is. Gouverneur Rick Perry heeft opnieuw een zogenoemde ‘special session’ van de staatssenaat opgeroepen, voor 1 juli. Deze wet zal er wat hem en zijn partij betreft doorheen komen, omdat ‘Texanen het leven waardevol achten’. De ironie van het feit dat enkele uren later de vijfhonderdste gevangene in zijn staat werd geëxecuteerd ontging Perry kennelijk.

Desondanks zegt Davis zich tot de laatste snik te zullen verzetten tegen het wetsvoorstel. To be continued.