|

Andrew Mwenda, de ervaren hoofdredacteur

Een afspraak met Andrew Mwenda is niet met één telefoontje geregeld. Meerdere e-mails, smsjes en telefoongesprekken met zijn persoonlijke assistent, Norman Samuel, geven pas resultaat. De man zou zelf te druk zijn.

Andrew Mwenda. Foto Meike Plant

Andrew is de oprichter en eigenaar van The Independent, een vooraanstaande onafhankelijke krant in Oeganda. Hij is een begrip in het Afrikaanse land. Van taxichauffeurs tot sloppenwijkbewoners, iedereen kent hem. En dat weet hij zelf ook.

Andrew staat bekend als een immer glimlachende, ratelende maar intelligente en charismatische journalist. Je mag hem of je mag hem niet. Hij heeft in Engeland zijn master Ontwikkelingsstudies gedaan en heeft nog veel goede contacten met “het westen”. In het buitenland staat hij vooral bekend vanwege zijn kritische opvattingen over westerse ontwikkelingssamenwerking in Afrika.

Ik ben te vroeg. Of hij te laat. Zijn PA blijkt een prima opwarmer. Vier kopjes melkthee, twee levensverhalen en meerdere anekdotes later, komt de grote kleine man zelf binnen lopen. Al bellend knikt hij me goedendag. Hij loopt nog wat druk heen en weer en praat in een rap tempo Engels, waardoor het een andere taal lijkt. Dan hangt hij op. Glimlacht charmant, pakt mijn hand vast en zegt geruststellend dat hij nu tijd voor me heeft.

Andrew lijkt over elke onderwerp wel iets zinnigs te kunnen zeggen. Wanneer het onderwerp journalistiek wordt aangesneden komt Andrew dus met de ene na de andere anekdote. “Westerlingen hebben geen tijd om hierheen te komen en Oegandese verhalen te begrijpen. Westerse verhalen over Afrika zitten vol met bias en stereotypen.”

“Wanneer je hier naartoe komt voor een verhaal, moet je strategisch te werk gaan. De meeste mensen spreken hier namelijk geen Engels zoals jullie, maar onze landstaal met Engelse woorden. De betekenis van de woorden die we hier gebruiken is geworteld in onze cultuur. Die woorden hebben een culturele connotatie. Oegandezen geven een andere betekenis aan sommige Engelse woorden dan jullie in het westen doen.”

Als westerse journalisten nieuws halen uit de Engelse Oegandese kranten, of een Oegandese collega als bron gebruiken, moeten ze volgens Andrew meer bewust zijn van dit verschil in betekenis. Een Oegandese journalist kan iets heel anders bedoelen dan een Nederlandse journalist interpreteert.

Daarnaast is de kans groot dat de Nederlander vooral zijn vooroordelen bevestigt wil zien worden, zegt Andrew. Het risico is dat een Nederlander een onjuiste versie van een Oegandees nieuwsverhaal hoort, gebracht met vooringenomenheid.

Bovendien houdt in Andrews ogen niet elke westerse journalist rekening met de betrouwbaarheid van de Oegandese journalistiek. “De vraag is of het Oegandezen iets uitmaakt of een verhaal waar is of niet. Oegandezen houden van roddels. Die roddels passen in bestaande vooroordelen. Wij Oegandezen houden er van om onze vooroordelen te bevestigen. De meerderheid van de Oegandezen laat feiten voor een goed verhaal niet in de weg staan.”

Om de kern van zijn verhaal samen te vatten sluit Andrew af met: “Journalistiek kan nooit apart gezien worden van de maatschappij waaruit ze is ontstaan”.

Moet ik nu alles wat hij me heeft verteld in twijfel trekken?

Dit was het laatste deel van de serie over Oegandese journalistiek door Meike Plant. Zij reisde het afgelopen jaar meerdere malen af naar Oeganda om de persvrijheid en journalistiek in Afrika te onderzoeken. Dat deed zij onder andere met hulp van LokaalMondiaal.In het kader van de Masterclass Buitenlandjournalistiek van Coolpolitics maakt zij ook een documentaire voor Television for the Environment (TVE).

Lees ook:

Deel 1: Samuel Kamugisha, de ambitieuze student
Deel 2: Arne Doornebal, de Friese Afrika-correspondent
Deel 3: Frey Wamala, de creatieve autodidact

Vergelijkbare berichten