‘Ik wil de Oekraïne menselijk en in de juiste context weergeven’
Bio: Fleur de Weerd (1985) is freelance correspondent in Kiev. Zij studeerde Geschiedenis, Internationale betrekkingen en journalistiek. Ze werkt oa. voor Trouw en de Groene Amsterdammer. Lees meer op haar website of volg haar op Twitter: @FleurdeWeerd
Waarom heb je gekozen voor de standplaats Oekraïne en niet Rusland?
“Ik wilde altijd al correspondent in Rusland worden. Fantastische taal, interessante geschiedenis (die je proeft in het heden) en ik heb een fetisj voor sovjetarchitectuur. Maar omdat er al een hoop correspondenten zitten, ben ik voor het buurland gegaan. Een praktische keuze. Ik wilde een goedkoop land, waar ik Russisch kon leren en niet te veel concurrentie had zodat ik rustig kon beginnen en kijken of het correspondentwerk iets voor me was. Toen ik hoorde dat het EK in Oekraïne zou plaatsvinden, ben ik meteen gaan praten bij de buitenlandredactie van Trouw en bij de Groene Amsterdammer. Ze waren enthousiast, dus een week later heb ik een ticket geboekt.”
Hoe lang blijf je in de Oekraïne?
“Ik zit er nu 1,5 maand en blijf in totaal zeven maanden. Voor die tijd heb ik althans een visum. Wat ik daarna ga doen, geen idee. Een langer visum krijgen is erg lastig voor freelancers, sinds Janoekovitsj aan de macht is. Bovendien is er zonder EK minder om over te schrijven. Wellicht ga ik naar de Kaukasus of toch nog Rusland. Maar ik sluit een heel ander land ook niet uit. Iran, China, Zimbabwe.. of toch Nederland.”
Welk verhaal wil je tijdens je correspondentschap vertellen?
“Lastige vraag. Een Franse collega van mij hier vertelde me dat het je taak als correspondent is om je lezers te laten voelen dat zij normaal zijn en de rest van de wereld gek. Ik denkt dat hij gedeeltelijk gelijk heeft: verhalen over mensen in vreemde landen met hun vreemde gewoontes zijn het leukste. Maar voor mij is het wel belangrijk dat ze menselijk worden weergegeven en in hun context, en niet als complete idioten overkomen.”
“Met andere woorden: ik wil de stereotypes over Oekraine bevestigen maar tegelijkertijd ontkrachten. Neem bijvoorbeeld rascisme. Dat is enorm hier, zoals in de meeste post-sovjet-landen. Mensen maken apengeluiden als ze een kleurling zien. Mijn Oekraiense huisgenootje vertelde me laatst dat ze ‘er een’ had gezien in de club. ‘Hij flirtte met me. Ik vond hem een soort van sexy maar schrok daar erg van. Ik zou best met hem willen dansen maar misschien krijg ik dan wel een ziekte. Je moet uitkijken, vooral in de winter.'”
“Dat is journalistiek gezien natuurlijk een interessant verhaal. De uitdaging is echter om haar neer te zetten als meer dan rascistisch. Ik wil de lezer graag laten zien dat ze het niet slecht bedoelen, maar het gewoon niet beter weten.”
Moest je erg wennen in Kiev?
“Het lastigste is het gebrek aan transparantie en medewerking. Als journalist in Nederland krijg je je nieuws aangereikt. Organisaties en politici, iedereen schrijft persberichten en wil wel praten. Hier niet. Je moet graven, mensen kennen om een verhaal eruit te trekken. De kranten staan iedere dag vol, maar wat er echt gebeurt, lees je niet. De media zijn in handen van oligarchen dus je moet je daar bewust van zijn en tussen de regels door lezen. Dat is erg lastig voor een beginner.”
“Ook het helemaal alleen werken is lastig. Het zelf moeten bepalen of wat je hoort nieuws is en zoja bij welke krant/tijdschrift het past, dat vind ik nogal eens lastig. Maar al met al geeft het een enorme kick als je dan in de krant staat.”
Kom je rond van je journalistieke producties of moet je daarnaast ook niet-journalistiek werk doen?
Ik werk voor Trouw, de Groene Amsterdammer en ben in gesprek met BNN. Ik hoef er vooralsnog niets naast te doen omdat ik hier goedkoop leef en veel opdrachten heb in verband met het EK.
Op welke verhaal ben je tot nu toe het trotst?
“Er zijn er nog maar drie verschenen dus dat vind ik lastig om te zeggen.”
Wat is jouw gouden tip voor journalisten die correspondent willen worden (of het net zijn)?
“Zorg dat je vooraf met wat media gepraat heb, maar probeer niet te veel te regelen. Gewoon wat rondreizen en zien waar je uitkomt levert meestal veel betere verhalen op.”
